آیا برهم صالح حامل پیام برای ایران و عربستان بود؟

محمد اکبری: برهم صالح رئیس جمهور عراق پس از یک سفر دوره ای به ایران و عربستان به عراق برگشت. این سفر بازتاب و گمانه زنی های متعددی را در بر داشت. وجود تنش بین ایران و عربستان و سفر برهم صالح در یک سفر دوره ای به دو کشور و دیدار با مقامات آن، این گمانه را ایجاد کرد که صالح در صدد رساندن پیام دو کشور به همدیگر بود. البته دفتر ریاست جمهوری عراق این موضوع را رد کرد. این دفتر در بیانیه‌ای اعلام کرد: برخی رسانه‌های عربی حاشیه خلیج(فارس)  خبری منتشر کرده‌اند مبنی بر اینکه ایران پیشنهاد مذاکره را به سعودی داده و رئیس جمهوری عراق هم پیشنهاد میانجی‌گری.. این خبرها نادرست است.. دفتر ریاست جمهوری عراق درباره جزئیات سفر منطقه‌ای برهم صالح هم تاکید کرد عراق نقش میانجی‌گری را ایفا نمی‌کند بلکه برای ضرورت دور کردن عراق از پیامدهای درگیری در منطقه تلاش می‌کند. جدا از این گمانه زنی ها سفر صالح اهمیت بسزایی داشت و تحلیلهای متفاوتی را در بر داشت.

رحمن قهرمانپور کارشناس مسائل بین المللی در مورد دلیل سفر برهم صالح به تهران به خبرآنلاین گفت:

به نظر می رسد دیدار برهم صالح از تهران موضوعی غیرعادی نیست.  به هر حال دولت جدید تشکیل شده است و قاعدتا وقتی یک دولت جدید در جایی مانند عراق شکل میگیرد، با توجه به وضعیتی که عراق دارد مقامات سعی می کنند قدرتهای منطقه ای موثر در صحنه عراق را در جریان وضعیت قرار بگذارند و یا پیام تشکری را پس از انتخابات داشته باشند. به هر حال برخی کشورها در صحنه سیاسی عراق نفوذ دارند و مخصوصا ایران تلاش داشت گروههای سیاسی در آنجا به نوعی به تفاهم برسند و این برای برهم صالح هم مهم بوده است که ایران هم در فرایند چانه زنی های سیاسی برای رسیدن به قدرت نقش داشته است. از این نظر سفر برهم صالح به ایران غیرمنتظره نبود و نباید تفسیرهای اغراق امیز و خارج از عرف از آن داشت.

این کارشناس در مورد شخصیت خاص برهم صالح گفت:

یک نکته ای که باید به آن اشاره کرد این است که شخصیت برهم صالح هم در این میان مهم است. برهم صالح اولین رئیس جمهور عراق است که بدون حمایت گسترده کردها به قدرت رسید. یعنی میزان حمایتی که در حزب کردی از برهم صالح کردند از فواد معصوم هم کمتر بود. این به خاطر اختلافاتی بود که بر سر رفراندوم ۲۰۱۷ کردستان عراق وجود داشت. لذا آقای برهم صالح نیاز دارد که با طرف های مختلف مذاکره و چانه زنی بکند که موقیعت خود را تثبیت کند تا جایی که می تواند از وقوع تنش در صحنه داخلی عراق جلوگیری کند.

قهرمانپور در پاسخ به این سوال که چرا رئیس جمهور عراق پس از تهران به ریاض رفت؟ آیا او حامل پیام خاصی برای دو طرف بود، گفت:

در مورد عربستان چیزی که مورد تامل است این است که به هر حال او پس از تهران راهی ریاض شد. گمانه زنی های زیادی شد که آیا او حامل پیامی بین تهران و ریاض هست یا نه؟ به نظر می رسد که موضوع واسطه گری و میانجیگری در حال حاضر بصورت خاص مهم نباشد. این سفر بیشتر در این راستا بوده است که برهم صالح  برای تثبیت موقعیت خود و ایفای نقش موثر به عنوان رئیس جمهور عراق نیاز دارد هم در سطح داخلی و هم سطح خارجی با همه طرفها تعامل داشته باشد و با توجه به وضطعیتی که عربستان دارد صلاح را در این دیده است که پس از ایران به عربستان سفر کند تا این تلقی ایجاد نشود که عراق دنبال ترجیح دادن ایران به عربستان است.

قهرمانپور در پاسخ به این سوال که:” آیا با عراق جدیدی روبرو هستیم؟” گفت:

در مجموع نمی توان از شکل گیری وضعیت یا دوران جدیدی در عراق صحبت کرد. به هر حال افراد به قدرت رسیده هم برهم صالح هم عادل عبدالمهدی از طریق چانه زنی ها و گفت وگوهای معمول گذشته به قدرت رسیده اند و نمی توان گفت وضعیت خاص جدیدی شکل گرفته است. هر چند در حال حاضربا عراق پساداعش روبرو هستیم اما متغیرهای گذشته همچنان وجود دارند و متغیر جدیدی درعراق قابل مشاهده نیست که بتوانیم از عراق جدید سخن بگوییم.